zaterdag 28 december 2013

Jaarverslag 2013


Onderhoud molen
Dit jaar is de molen grotendeels geschilderd. Alleen de roeden en de onderkant en de schoren van de stelling zijn niet gedaan. Negen vrijwilligers hebben het onderachtkant geteerd en ook de bovenkant van de stelling. Verder hebben zij alle luiken, de windborden van de wieken, het kruirad, de getrapte weeg, alle ramen, “kozijnen” en deuren geschilderd. Waarvoor dank, vooral aan de zeer trouwe Jan Nederveen. De molenmakers hebben de rest, het moelijker bereikbare deel gedaan met een hoogwerker. Het schilderen is gebeurd in de zomer onder meestal gunstige weersomstandigheden en degelijker en vollediger dan de vorige twee schildersbeurten waarvan de laatste in 2008 was.
 
fris in de verf


Verder zijn door de molenmakers de korte schoren, alle hoekstijlen van het stellinghek, twee zeilklampen, een hekstok, de mast van de windwijzer en alle steekbordveren vervangen, het oog van de wipstok waaraan de vangketting hangt is opgelast, een beschadigde wig van de ophanging van de wipstok is vervangen. Twee oude zeilen die helemaal “op” waren, ze waren ooit al eens opgelapt, zijn vervangen door evenoude zeilen die tegelijk opgelapt waren, maar in reserve lagen. Voor de derde keer heeft de rietdekker geprobeerd de achterkant van de kap waterdicht te krijgen.
Bij toekomstig onderhoud moet er eens worden gekeken naar de keerneuten en de ruimte binnen de keerkuip.

mooie buien


Woning
De betonnen plint aan de kant van de dijk is hersteld. De muur waar een latei in is gekomen is gestuct. Aan de oostkant van het achterhuis is een nieuwe dakgoot geplaatst. In die hoek is er ook wat voegwerk gedaan.
Biotoop
Staatsbosbeheer heeft aan de overkant van de rivier bij de steenoven een bosje bomen laten weghalen waardoor het zicht op de molen van Olst beter is geworden.

de rietdekker heeft het vlakke achterste deel van de kap opnieuw onderhanden gehad


Draaien
Vanwege het schilderen en nogal wat windstille dagen, is er dit jaar wat minder vaak gedraaid, namelijk op 75 dagen. Het aantal van 240.000 omwentelingen dat meestal in oktober wordt bereikt, werd nu pas 7 december gehaald. Er zijn dit jaar in 462 uur 266074 omwentelingen met de wiekenas gemaakt. De beginstand van de teller was 339.481, de eindstand 605.555. Er is 225 kg tarwe voor veevoer gemalen, waarvan 25 met de Stoom. In januari bleek bij vijf graden vorst dat plastic zakken bij die temperatuur onbruikbaar zijn omdat ze zomaar uit elkaar scheuren. Enkele keren hebben Bert Hanekamp en Rudi van de Belt en Robin ingevallen om te draaien, waarvoor dank.

half versleten oog aan de wipstok, dit is opgelast


Vreugd en rouw
Met kroningsdag en bij de binnenkomst van Sinterklaas is er gedraaid met vlaggetjes in het gevlucht.
De molen heeft in de rouw gestaan vanwege het overlijden van de beschermheer van de molens, prins Friso, van de oud penningmeester van de molenstichting, Piet Don, van de vader van de molenaar en van de molenaar van Wapenveld, Willem Vrieze.


rouwstand voor Friso


Bezoek
 Probus uit Heerde en het personeel van de IJsselacademie uit Kampen brachten als groep een bezoek aan de molen. De individuele bezoekers kwamen weer overal vandaan, o.a. Canada, Duitsland en Zwitserland.
Publiciteit
Met de rouwstand voor prins Friso stond er een foto van onze molen in het blad Molenwereld. Een aflevering later prijkte Veessens molen op de achtercover van dit blad.

een van de vier nieuwe bordveren


Historie
De originele aanvraag voor de eerste hinderwetvergunning voor de Stoom is gevonden in het gemeentearchief. Er zit een getekende plattegrond bij.
Fondswerving
Als vanouds heeft het molencomité zich ingespannen om op de Eiermarkt, Molendag, Monumentendag pannenkoeken en andere zaken te verkopen en met de snertactie, Anjercollecte, geld in te zamelen.















vrijdag 27 december 2013

Hinderwetvergunning Stoom 1887

Niet zo lang geleden trof een archiefbezoeker in het Streekarchief Epe, Hattem en Heerde de oorspronkelijke aanvraag aan van 1887 voor de Hinderwetvergunning voor de Stoom. Daarin zat een plattegrond. Hier ziet u het gedeelte uit de plattegrond van de machinekamer met de stoomketel en  de krukas van de stoommachine. In 1908 is deze combinatie vervangen door een gasmotor met houtgasgenerator van Loog Landaal uit Apeldoorn.



 Het argument om de Stoom bij de windmolen te bouwen kwam nu ook expliciet naar voren: "om bij voorkomende windstilte ... een of twee paar maalsteenen in werking te brengen". De stoomlocomobiel is gebouwd door de Gebroeders Ledeboer in Borne. (Afgebrand  in 1909 en niet weer opgestart) Het was "eene horizontale stoommachine van 8 pk, terwijl de stoomketel op dezelfde fundatieplaat geplaatst vertikaal is." Dit is een zeldzame combinatie. Meestal heeft een verticale ketel ook een verticale machine. Toch is er een plaatje gevonden van een machine van dezelfde bouwtrant en uit dezelfde tijd van Heinrich Lanz in Mannheim. Voordat deze informatie bekend werd, dachten we dat het ging om een locomobiel met horizontale ketel en - machine, de meest gangbare verschijningsvorm.



Locomobiel met verticale ketel en  horizontale machine van Heinrich Lanz Mannheim 1888


De plattegrond van de machine heb ik op de vloer van de machinekamer van de stoom getekend om een idee te hebben van de plaats en omvang. Rechts staat onze huidige motor voor de aandrijving.

Met roze krijt de plattegrond van de machine waar die stond tussen 1888 en 1908

zaterdag 21 december 2013

Het draaiende binnenste van de molen

Wat er van boven naar beneden op vijf niveaus allemaal gebeurt in de molen zie je op de filmpjes.