Tweede kerstdag 2011

De wind is westzuidwest, kracht 3, het is erg zacht: 10,5 graden Celcius. De molen van Veessen draait. Zou een beroepsmolenaar vroeger werk hebben gehad, dan had hij op deze maandag ook gewerkt waarschijnlijk. Hij zou zeker het gevlucht niet hebben geblokkeerd met een verlichte ster in top.

zaterdag 10 december

Klanten van de kerstmarkt en molencomitéleden -die ook goede klanten zijn- genieten van de gezelligheid, koffie, koek en pannenkoeken.

Deze zaterdag was het kersmarkt in de Stoom. Altijd gezellig. Er werden mooie en lekkere zaken verkocht en de kas van de molenstichting werd weer met enkele honderden euro's gespekt. Leerling molenaar Robin - nu 16 jaar oud en eindelijk echt officieel in opleiding - liep de hele dag mee. Sinds zijn twaalfde kijkt hij er al naar uit om molenaar te worden. Zo zouden we er nog wel een paar kunnen gebruiken. Tobias - elf jaar oud - is er hopelijk ook zo een. Hij kwam met molenaar Rudi uit Wapenveld mee. Molenaar Casper van de molen van Welsum kwam ook al aanlopen. Hij heeft zijn proefexamen gehaald. Gefeliciteerd! Het was eigenlijk een best mooie zonnige dag. Er was genoeg wind om de laatste twee zakjes die nog in huis waren te malen.

De motor van de Stoom heeft ook nog een paar uurtjes gedraaid. Altijd stoer en dynamisch.

Molen in rouwstand vanwege overlijden Bart Alberts

Deze week zet ik de molen -als die niet draait- in de rouwstand in verband met het overlijden van onze jonge dorpsgenoot Bart Alberts. Hoe ziet dat er uit? De wieken staan dan niet rechtop, maar een klein eindje verder in de draairichting. De foto geeft de molen weer zoals hij nu in de rouw staat voor Bart.

Zaterdag 3 december

Het heerlijk avondje is bijna gekomen. Cadeautjes en gedichten zijn gemaakt. Als ik mijn ogen opendoe raast er een geweldige wind om het huis en regent het. Zou het weer zo worden als vorige week? De molen kan om te beginnen aardig draaien zonder enig zeil voor te leggen. Door buien zijn er ook behoorlijke uitschieters in de wind, dus iets bijleggen om fors te kunnen draaien, is niet verantwoord. Eerst maar wat andere klusjes gedaan. Gaandeweg neemt de wind wat af en moet er wat zeil worden voorgelegd. Eerst twee halve en wat later daarbij nog twee volle want we willen nog wat malen.

Uiteindelijk eindigen we al gauw met vier volle zeilen voor. Het uitzicht wordt in de tweede helft van de middag mooier als de bewolking breekt.

 

Sinterklaas is in Veessen aangekomen

Eindelijk was het dan  zover. Ook in Veessen is Sinterklaas gearriveerd. Laten we maar zeggen dat hij heeft gewacht tot de mist was opgetrokken en de wind teruggekeerd zodat de molen met vlaggetjes kon draaien. Het was een fantastische dag om te draaien. De wind bleef ook 's avonds "aan staan". Na twaalf uur draaien was de wiekenas 10350 keer rond gegaan, met een gemiddelde van 58 enden (=wieken) per minuut, terwijl de molen nog diverse keren moest worden stilgezet, namelijk voor het afhalen van de vlaggetjes, voor het malen om de steen in en uit het werk te zetten en later voor het zwichten van 2 duikers + 2 halve naar 4 halve en nog eens naar 2 halve + 2 stormeindjes.

De windvaan

Onze windvaan draait met een busje om een staand spilletje. Dat is met de meeste windvanen zo. Als zo'n windvaan geen contragewicht heeft, "hangt" de vaan aan de spil. Van boven trekt hij en van onder duwt hij als  het ware tegen de spil en dus wringt het iets bij het draaien. Als je er een daarentegen tegengewicht aan maakt, dusdanig dat het geheel in het draaipunt in evenwicht is, dan rust en draait de vaan op het topje van de spil en heeft de minste weerstand. Zo'n contragewicht is er een aantal jaren geleden bij de molen van Veessen aan gemaakt, maar is er door een slechte bevestiging al twee keer afgevallen. De komst van een hoogwerker werd opnieuw aangegrepen om er iets aan te doen. Driemaal is scheepsrecht. Het contragewicht zit er nu voor de derde keer aan. Om een idee te hebben van de afmetingen: deze vaan is met contragewicht samen 65 cm lang, de vaan zelf 35 cm.

De rietdekker knapt het rietdek op. 18 november

De rietdekker Kleinjan is met maar liefst vier man aan het werk gegaan om het riet van zowel de romp als de kap bij te stoppen en op te knappen. Voor de kap was dat nodig omdat die zelfs een klein beetje lekte. Het riet van de kap is van de restauratie van 1991, dat van de romp zelfs nog veel ouder, namelijk van de restauratie van 1974. Het houdt zich nog goed.

Onderhoud 2011

De molenmaker Groot Wesseldijk is aan de slag gegaan. De bovenas is aan de voorkant iets omhoog gebracht, zodat de kammen van het bovenwiel en bonkelaar niet meer te dicht in elkaar grijpen. Uiteraard is de vang mee afgesteld. Verder is de vang iets naar voren geplaatst. Hij sluit nu beter om het vangwiel en loopt links ook niet meer tegen het voeghout. Het stellinghek heeft aan de noordzijde en noordwestzijde twee nieuwe planken gekregen. Nu, 9 november, worden twee rotte hoekliggers van de stelling op zuidoost vervangen.

Een van de stijlen van het onderachtkant is op de begane grondvloer losgeraakt van de legeringsbalk en het korbeel. Er zat een ijzer aan om hem vast te houden, maar er is een beter anker ingebracht in de stijl met een moer en grote ring aan de buitenkant op een draadeind. Eerst is de stijl met een tirfor-takel nog een paar milimeter naar binnen getrokken.

Tweede hoekligger

Hoe vervang je een hoekligger? Ogenschijnlijk tamelijk eenvoudig: losmaken en er uit schuiven en dat laatste op kracht van de hoogwerker. Simpel toch? En de nieuwe kan er op dezelfde manier omgekeerd weer in. Op deze manier zijn de hoekliggers ZZO en OZO vervangen. Achteraf gezien waren ze alleen verrrot bij de aanhechting van de tweede plak van buiten. Misschien was er ook nog wat mogelijk geweest met kunsthars, maar ja, achteraf kijk je een koe in de kont. Er zijn vier nieuwe stellingplanken gelegd en er zijn er ook wat op een andere, kortere plek gelegd, na afzagen van de rotte uiteinden.

Zaterdag 12 november snertactie

het Dafje van mijn broertje

Zaterdag 12 november was opnieuw een dag zonder wind van betekenis. We hadden echter andere dingen aan ons hoofd: de jaarlijkse snertactie, altijd vaste prik half november. Ooit was het een grote actie samen met de molen De Vlijt in Wapenveld en haalden we de snert in de kazerne in Wezep. Toen had de molenstichting nog een hoge officier als voorzitter. Dingen zijn veranderd, zowel bij defensie als in de bestuurssamenstelling van de molenstichting. De leverancier is nu een bekende slager uit het eerste dorp ten zuiden van Veessen. Snert en rookworst worden door een legertje vrijwilligers uitgevent in Veessen en omgeving. Het levert altijd heel wat aanloop op bij de molen. Een van de molenaars uit Wapenveld was toen hij zijn snert ophaalde precies op tijd om te helpen met de zeilen voor te leggen op de molen. Mijn broer was al iets eerder met zijn oude Dafje uit Rijssen komen tuffen en kon de molen mee op de wind zetten. Een andere molenaar uit Wapenveld was in Oene wezen draaien met de molen daar en kwam op de terugweg langs met een leerling molenaar. Het was op een moment aan het eind van de middag dat de molen wegens gebrek aan wind al weer een tijdje stil stond. Noch hij, noch ik hoefde echter de molen af te zeilen, want terwijl we beneden stonden te praten, stapten er meteen ook vier Overijsselse molenaars op excursie uit een auto. Die wilden de molen graag bekijken en ik zei: “Als je toch naar boven gaat, zeil hem dan ook maar meteen af” wat ze graag deden.

De netto opbrengst van de snertactie is nog niet precies bekend, maar moet boven de 1000 euro liggen.


de aanhanger van de snert en worst leverancier voor de Stoom

Draaien

Op Youtube kan je onze molen zien draaien, soms met forse gang met alle steekborden er uit.
http://www.youtube.com/watch?v=_BWu12bMWfU
Met vier volle zeilen
http://www.youtube.com/watch?v=K4amrV5NM1U&feature=related
Met twee volle en twee halve, gefilmd door een liefhebber en leerling molenaar met oog voor het landschap.
http://www.youtube.com/watch?v=NWyUMYTjGoU

Boek over de historie van de molen

Het boek over de historie van de molen is nog verkrijgbaar. Molenaar Gerrit Kouwenhoven, die tevens archivaris is en dus ingewijd in de historie, heeft een degelijk stuk werk geleverd. Het boek kost slechts 7,50 euro en de netto opbrengst is bestemd voor het onderhoud van de molen.  Het is verkrijgbaar bij de molen.

Molenbiotoop - zicht op de molen van Olst

Een jaartje of twee geleden verdween langzaam de molen van Olst, die ik in een klein gaatje tussen grote bomen bij de steenfabriek van Fortmond nog net kon zien staan, achter jonge wilgenbomen die aan de Fortmonder weg, op 600 meter afstand aan het groeien waren. Onlangs zijn ze geknot! Dat is goed nieuws. Met dank aan de eigenaar! De molen van Olst is weer te zien. Nog steeds met moeite, vanwege het kleine gaatje. We moeten zien dat Staatsbosbeheer, de eigenaar van de steenfabriek, dat gaatje in stand houdt. Vroeger kon je vanaf de molen van Veessen acht andere molens zien. Daarvan bestaan er nog zeven, maar er is er maar één meer zichtbaar en zelfs die was dus even weg, maar gelukkig weer terug.